آیت الله حاج سید موسی شبیری زنجانی
سید موسی شبیری زنجانی
آیت الله سید موسی شبیری زنجانی (متولد ۱۳۰۸ ش)، فرزند آیت الله سید احمد شبیری زنجانی، از مراجع تقلید شیعه و از اساتید دروس خارج فقه و اصول و رجال است. مطالعات رجالى ایشان زبانزد دانشمندان مى‌باشد.
تحصیل و استادان
سید موسی حسینی شبیری زنجانی فرزند آیت الله سید احمد شبیری زنجانی، در سال ۱۳۴۷ قمری (۱۳۰۸ ش) در شهر مقدس قم در بیت فقاهت و تقوی چشم به جهان گشود.
او تحت توجهات والد عظیم الشأن خود تربیت شده و پس از گذراندن تحصیلات ابتدائی، مقدمات و ادبیات عرب را به پایان رساند.
ایشان از محضر آیت الله محقق داماد و آیت الله بروجردی دانش فقه و اصول را فراگرفت. شبیری زنجانی، همچنین دو بار در سال‌های ۱۳۷۳ ق و ۱۳۷۴ ق، به حوزه علمیه نجف رفت و در درس‌های خارج فقه سید عبدالهادی شیرازی، سید محسن حکیم و آیت‌الله خویی شرکت کرد.
تدریس و شاگردان
آیت الله زنجانی مد ظله، یکی از مدرسین نام‌آور حوزه علمیه قم می‌باشند. ایشان در حوزه قم به فضل و فضیلت مشهور، و به متانت و دقت نظر موصوف می‌باشند.
مطالعات رجالی این استاد برجسته، زبانزد دانشمندان شیعه می‌باشد. شیوه درس خارج فقه ایشان نیز تکیه بر مباحث رجالی، علاوه بر دقت در متن و دلالت روایات است. درس خارج فقه آیت الله شبیری زنجانی صبح‌ها در مسجد اعظم، برگزار می‌شود.
برخی از شاگردان ایشان عبارتند از: سید جعفر مرتضی عاملی، حجه الاسلام رضا استادی و آیت الله مهدی شب‌زنده‌دار.
آثار و تألیفات
آیت الله شبیری شبیری تقریرات و دروس اساتید خود را به رشته تحریر درآورده و مطالعات متنوعی نموده‌اند و اطلاعات عمیق و دقیقی دارند. آیت الله زنجانی تألیفات عدیده‌ای در رشته‌های علوم دینی از جمله فقه و اصول و رجال دارند، از جمله:
- تحریرالجواهر (کتاب الحج)
- تجرید فتاوى الجواهر (کتاب الحج)
- شرح على حج العروه الوثقى
- اقسام حج
- تعلیقه‌هایى بر «جامع احادیث الشیعه» به ویژه کتاب الحج آن. معظم له بر بیشتر احادیث آن تعلیقه‌ها متن و سند پربهایى زده‌اند و در موارد مورد احتیاج، بسیار مبسوط است.
- مناسک حج فارسى و عربى و خلاصه‌اى با نام مناسک زائر (فارسى)
- دراسه فى فقه الحج
- گزیده‌هایى از کتاب‌هاى فقه و حدیثى و غیر آن به ویژه در مواردى که به کتاب حج مربوط است.
- توضیح المسائل فارسى
- دراسه فى فقه الاجاره
مناسک حج و عمره – یکی از آثار آیت الله العظمی شبیری زنجانی
- دراسه فى فقه الخمس که بخشى از تقریرات درس‌هاى روزانه استاد در شش مجلد انتشار یافته است.
- دراسات فى فقه النکاح که هجده قسمت از تقریرات بحث آن انتشار یافته است.
- تقریرات و پژوهش‌هایى بر اساس بحث‌هاى اساتید ایشان (آیات عظام حجت و محقق داماد).
- بحوث فى التعادل والتراجیح.
- بحوث فى قاعدتى الفراغ والتجاوز.
- تعلیقه‌هاى متنى و سندى بر بیشتر کتاب‌هاى حدیث به ویژه کتب اربعه.
- دو تعلیقه بر رجال شیخ: تعلیقه‌اى مفصل تا میانه باب ما روى عن النبى فى الصحابه (در یک جلد و تعلیقه‌اى مختصر)
- تعلیقه‌هایى بر کتاب‌هاى رجال از جمله رجال نجاشى، این کتاب با تحقیق زیباى آن به چاپ رسیده است.
- بررسى‌هایى در درایه و قاعده‌هاى کلى علم رجال
- فهرست‌هال رجالى که سند بیشتر کتاب‌هاى حدیثى به غیر از کتاب هاى اربعه را دربر دارد.
- سندهاى اصحاب اجماع همراه با مشخص نمودن راوى و مروى عنه (در ۵ جلد).
مرجعیت
آیت الله سید موسی شبیری زنجانی در سال ۱۳۷۳ یکى از هفت مرجعى بود که پس از درگذشت آیت الله محمدعلى اراکى از سوى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معرفى شد. او تنها مرجع تقلیدى است که بساط پرداخت شهریه براى طلبه‌ها در قم برپا نکرده است.
ایشان اکنون سال‌هاست که به جاى مرحوم پدرش آیت الله سید احمد شبیری زنجانی، امام جماعت نماز مغرب و عشاء در حرم حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام در شهر مقدس قم مى باشد.
