محلات قدیمی زنجان + عکس
زنجان صاحب صدها کاروانسرا ،مسجد ، بقعه ، قلعه ، امامزاده ، گنبد های تاریخی ، غار طبیعی ، آب انبار ، حمام ، رختشویخانه ،پل های تاریخی و عمارت های قدیمی مثل عمارت ذولفقاری ، مالیه ، دبیرستان پهلوی سابق ، خانه نایب صدر ، خانه ی علی اکبر خان توفیقی ، کاروانسرای شاهی یا داش کاروانسرا و….. بود که اکثر این بناها و آثار را ما بارها دیده و یا وصفشان را شنیده ایم اما جوان امروزی آب انبار را نمیشناسد ، دالان آلتی را ندیده است ، حمام های دو قلو را نمیداند در کجای زنجان میباشد و از قلعه و قلعه چه مفهوم آنچنانی ندارد ، قنات میر بها و قنات سردار هم که دیگر خشک شده و آثار فیزیکی از آنها باقی نمانده است . (او به جای آب سرد قنات از آب سرد کن بهره می گیرد و بس .)
بر همین اساس امروزه بخشی وجود دارد به نام از یاد رفته ها ، گمشدگان ، به قول زنجانی ها ( آدی باتمیش لار ) که موضوع قابل توجهی است این آثار ،این اسامی ، این اصطلاحات که به لحاظ فیزیکی و جغرافیایی از بین رفته اند کدامند ؟
بنده در این مقاله سعی کرده ام با همت دلسوزان زنجانی اسامی ، القاب و نام مکان ها و اثار تاریخی شهرمان را که هنوز در اذهان و یاد و خاطره بزرگان هست و به تدریج می روند که به تاریخ بپیوندند با تلنگری دوباره در اینجا مطرح تا برای جوانان امروزی و پیران و بزرگان فردا شهرمان زنده کنم و بدیهی است که حفظ میراث گذشتگان و نیاکان ما یک وظیفه محسوب میگردد.
از طرفی اگر فرهنگ عامه با فرهنگ کلاسیک تلفیق شود شاید از مرگ زود رس این هویت ها جلوگیری شود.
می گویند با تغییر اسامی ، ماهیت هیچ چیزی فرق نمی کند و با اضافه کردن یک پیشوند یا پسوند ، ساختار قومی و اجتماعی دچار افت و خیز ان چنانی نمی گردد. حتی با تغییر فیزیکی یک مکان ، نام و لقب و اصطلاح ان باز در اذهان می ماند ولی برای ماندگاری ان باید کوشش کرد.
مثلا این مکان های تاریخی و هویت های جغرافیائی : بابا جمال چوقوری ، مقبره دالی ، قوئی باشی ، حاجی وزیر دالان التی سی ، قیرخ ایاق سوئی ، توپ اقاجی اوستی ، سنبل بلاغی ، قیزلار باغی ، بوت گلاب، سردار کولیگی ،قوشا حاماملار ، مال میدانی ، ورک چیلر میدانی ، ده وه لیک ، مهدی خان سینیقی ، دو خان کاروان سراسی ، باشما قچیلار(پینه چیلر )، اقالیق ، دم یانی ، پته خانا باشی ، بالا قیصریه ، بویوک قیصریه ، قالا دیبی ، قاسم اولن ، پالان دوزلار ، صا ندیق سازلار، قیزیل چیلار ، بویاق چیلار ، نال چیلار ، اقا تقی کاروانسراسی ، دگیر مان ارخی ، شار شار ، گنج علی خان یوردی ، سمعی میدانی ، خندک اوستی ، کولوک اوستی ، شیطانا بازار ، سر چشمه ، حیدر کریزی ، حاج یوسف کریزی ، غاز بولاقی ، مسجد یری ، سقه لر ، سومات (محل عرق گیری ) ، کوزه چیلر، عبد العلی بیک راستاسی ، جیغیر بیغیر چلار ، جیغریه (کوی قصاب ها و سلاخ ها ) ، مال دره ، برج ذولفقارخان خمسه ای ، سبزی چیلر باغی ، شوقی چایلاقی ، قیر باشی ، دبغ لر ، کوچه شیخ الاسلام ، نصر الله خان تکیه سی ، جمیله خانم مسجدی ، ملا مسجدی (چوقور مسجدی ) ، عباس قلی خان مسجدی ، حاج نوروز لار ، گونیه ، ناصر نظام کوچه سی ، خانلیق باغی ، گراند هتل ،شا زدا حمامی (قیصریه قجری ) ، توپ خانا (خان میدان ، پارک سبزه میدان ) ، قهرمان تکیه سی ، حاج علی باغی ، مرسل میدانی ، نظمیه (شهر بانی ) ، کوچه حجت الاسلام ، سید فتح الله مسجدی ، قیرخ ستون مسجدی ، پیچاقچیلار راستاسی ، مس گررر، حسین اباد جاداسی (باغ امجد نظام ) ، باغ معین ، گویورت کارخاناسی ، چله خانا (ائل داغی ) ، سیلاب خیابانی (خیابان شمشیری – فرمانداری ) ، نایب اقا چوقوری ، نایب اقا تکیه سی ، نایب اقا گولی ، باغ ملی ، حاج علی قلی کاروان سراسی ، چاپار خانا کوچه سی ، حاج داداش حمامی ، تیرچیلر میدانی ، سردار سوئی ، کلیسا دالی ، ارمنی لر کوچه سی ، جویوت لر کوچه سی ، پل میربها (کهنه کورپی ) ، پل سید محمد (پل قره تپه ) ، سردار کورپوسی ، حلبی سازلار ، دورت اقیزلی تیمچه ، فشار ، گوملی خیابان ، من اولوم خیابانی ، میرزایی کوچه سی ، طارم چیلارکوچه سی ، دروازه قولتوق ، محمود خان قاپوسی (امارت کلاه فرنگی ) ، سقا خانا کوچه سی ، بوز خانا کوچه سی ، رجی خرابه سی ، دمیر چیلر ، اشاقی و یوخاری مجسمه ، باغ صفا ، سینما ستاره ابی ، اوزون کوچه ، یانان کاروانسرا (سرای شعبان ) ، اوزون دالان ( سرای ناصریه) ، سرای حاج شامی ، میوه چیلر ، اعتماد خان کوچه سی ، قیز قییت قالاسی ، تکیه میر فتاح ، چوقان چیلار ، یدی بوروخ لار ، بیغ لی پاشا کار وانسراسی ، پرپی ، بورک چیلر(سرای حاج ابراهیم ) ، عباس کن کن ، راسته ی اقا لیق ، یور قان سالانلار ، حیدر علی کوچه سی ، امام جمعه کوچه سی ، سید لر کوچه سی ، علی مردان خان حامامی ، گاری چیلار میدانی ، کتیلر بازاری ، دمیریه (کوچه حاجی میرزا رحیم ) ، حق وردی (کوچه عاصم السلطنه مظفری ) ، حاج میرزا گولی ، گنجعلی خان یوردی ، دلی لر محله سی ، گلشن محله سی ،هوره چیلر محله سی ، بوغدا انبار ، راز بین اباد(محدوده مسجد باب الحوایج ) ، ات دروازاسی (در وازه ارگ) ، خط التی ، لیلا وا ، قلعچه میر بها ، کوچه فخیم الدوله .مسجد جامع (سید – دارا – شاهی- سلطانی – قیصریه)و ده ها و صدها مکان جغرافیایی و هویت های تاریخی دیگر که در این شهر بودند یا هستند کجا می باشند؟
