امام زاده محمّد باقر – کله سیران طارم

از نظر تقسیمات سیاسی و اداری؛ کله سیران از روستاهای بخش چورزق و دهستان چورزق محسوب می شود. این روستا درجنوب رود خانه ی قزل اوزن و در دامنه ارتفاعات جنوبی درّه رودخانه قزل اوزن، واقع است.

کله سیران یکی از روستاهای دوردست و کوچک شهرستان طارم محسوب می شود. دسترسی به این روستا از طریق جاده خاکی انذر- گوهر- کله سیران امکان پذیر است. فاصله کله سیران تا سه راهی انذر۶ کیلومتر و از سه راهی تا روستای  انذر۱۵۰۰ متر است. بنابر این برای رسیدن به کله سیران می توان از دو مسیر چورزق- انذر- کلیه سیران و یا درام- انذر- کله سیران  استفاده نمود.

توصیف بنا

امامزاده محمد باقر در حال حاضر در محوطه محصور قرار دارد. این محوطه که در واقع حیاط امامزاده را تشکیل می دهد، از شمال و شرق با دیواری سیمانی و از غرب و جنوب با مسجد و خانه های مسکونی احاطه شده است. در داخل حیاط امامزاده و ضلع شمالی آن چند قبر نسبتاً جدید وجود دارد. احتمالاً در گذشته پیرامون امامزاده را گورستانی احاطه کرده بود و قبر های جدید ادامه تدفین های گذشته در این محل است. حیاط امامزاده بدون کف است و سطح آن با علف های هرز پوشیده شده است. فقط دور تا دور امامزاده به عرض حدود ۱ متر با آجر فرش شده که مربوط به مرمت های بنا است. ورود به محوطه امامزاده از سمت جنوب غرب و از طریق یک ورودی تعبیه شده در دیوار غربی امکان پذیر است. ورودی فاقد درب است و مستقیماً به کوچه غربی منتهی می گردد. در گوشه جنوب شرق امامزاده بنایی وجود دارد که بخشی از آن در داخل حیاط قرار گرفته است. این بنا به عنوان انبار امامزاده مورد استفاده قرا رمی گیرد.

به استناد شجره نامه­ ی خطی که بر روی کاغذ معمولی و با خط ثلث نوشته شده است تاریخ ۱۳۸۴ هجری قمری به وضوح خوانده می شود و صاحب بقعه را «شاهزاده سید محمّد باقر بن موسی بن جعفر علیهما السلام » معرفی نموده است .

معماری

بنای امام زاده محمد باقر از دو بخش تشکیل یافته است، بخش نخست فضای موسوم به ایوان می باشد که دارای ۴ متر طول و ۲۰/۳ متر عرض بوده و سقف این قسمت با استفاده از تیر و تخته پوشش گردیده است . پشت سر این ایوان شبستان اصلی واقع شده است. پلان این بنا هشت ضلعی بوده که اضلاع آن دو به دو با هم مساوی اند . اضلاع واقع در جهات اربعه اصلی ۸۵/۲ متر و دیگر اضلاع ۴۰/۱ متر اندازه گیری می شوند . برفراز این شبستان گنبدی مخروطی فرونشسته و ارتفاع پاطاق گنبد از رقوم کف فعلی ۲۰/۳ متر و ارتفع کل گنبد ۵۰/۷ متر می باشد . در وسط این فضا  یک واحد قبر وجود دارد که با یک ضریح چوبی محافظت می گردد . این قبر فاقد سنگ و کتیبه است . بنا از قسمت داخل کچ و از نمای بیرونی با ملات کا گل انددود گردیده است .

بنا در وضعیت فعلی مشکل خاص استاتیکی ندارد . قدمت بنا با عنایت به سبک معماری و تکنولوژی ساخت در ردیف بناهای اوایل دوران قاجار طبقه بندی می گردد ، بنابراین ساختمان بقعه دارای بارفرهنگی – تاریخی بوده فلذا قوانین حفاظت از آثار فرهنگی بر آن مترتب است .

بر روی قبر این امامزاده ضریح چوبی نصب گردیده که طول ان ۱۵۴ سانتیمتر و عرض ۹۰ سانتیمتر و ارتفاع ۸۴ سانتی متر اندازه گیری می شود . اندام های این ضریح با استفاده از رنگ روغن تزئین یافته و نقوش اسلیمی و گل زینت بخش این عناصر گردیده است . ابعاد گلهای تزئینی در حدود ۱۲ سانتیمتر طول و ۶ سانتیمتر عرض دارند این ضریح از ساخته های دوران قاجاریه و دارای بار فرهنگی – تاریخی و قابل حفاظت می باشد .

_{هوشنگ ثبوتی ، بناهای آرامگاهی زنجان}

_{منابع:گزارش تهیه شده توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان}