تپه‌های رسی آلا داغ لار ماه نشان
کوه و تپه‌های رسی آلا داغ لار، کوه‌های رنگارنگی به رنگ قهوه‌ای، سبز، قرمز، زرد، نارنجی و سفید هستند که وقتی بارندگی می‌شود و خاک رس این کوه‌ها خیس می‌شود چشم‌اندازی بسیار دیدنی ایجاد می‌کنند. زمانی‌که از زنجان به سمت شهر ماهنشان در حرکت هستید، می‌توانید منظره شگفت‌انگیز این کوه‌های رنگارنگ را تماشا کنید.
احتمالا تا به حال تصاویری از کوه ها و خاک های رنگی را دیده باشید که کشورهای خارجی جزو جاذبه هایشان آن را معرفی می کنند اما جالب است بدانید که نمونه ای فوق العاده از این مناطق در کشور خودمان وجود دارد. یکی از شگفت انگیزترین پدیده های طبیعی ایران تپه های آلا داغ لار یا کوه های رنگی می باشند که در مسیر زنجان به ماهنشان در استان زنجان قرار گرفته اند. مناظر این تپه ها به قدری خارق العاده است که ممکن است برای لحظه ای تصور کنید که در روی کره دیگری راه می روید.
آلا در زبان ترکی به معنای رنگارنگ است و داغ نیز به معنی کوه است. مسافرینی که در طول روز از این مسیر عبور می کنند می توانند از مشاهده کوه هایی که گویی با دست نقاشی شده اند بهره مند شوند و این منظره خارق العاده را با دوربین عکاسی خود به ثبت برسانند و البته کسانی که این اتوبان را در شب طی می کنند از دیدن این مناظر بی بهره می مانند. البته پیشنهاد الی گشت این است که به تماشای آن در حال عبور اکتفا نکنید و چند ساعتی را برای تماشای آن اختصاص دهید.
این عجایب طبیعت در ۲۵ کیلومتری شمال شرق تبریز و در شهرستان ماهنشان قرار دارند. مرتفع ترین نقطه آن ها کوه بلقیس است که ۳۳۰۰ متر بالاتر از سطح دریا قرار گرفته است و وسعت آن ها چیزی در حدود ۷۰ کیلومتر مربع می باشد. برخی از گفته ها و شنیده هایی که از گذشتگان نقل می شود این طور روایت می کنند که چون آثاری از اقوام ماد در منطقه وجود داشته نام ماد نشان را برای انتخاب کرده اند، که با گذشت زمان و سال های متمادی کم کم به ماه نشان تغییر یافته است.
مادها برای سال ها در روستای ماد آباد که ۱۵ کیلومتر با ماهنشان امروزی فاصله دارد زندگی می کرده اند و آثاری همچون قلعه بهستان و ستی قلعه از دوره ساسانیان در آن منطقه باقی مانده که اثباتی برای این نظریه است. بر روی تپه های آلا داغ لار طبیعت با رنگ هایی همچون قرمز، قهوه ای، سبز، نارنجی، زرد و سفید به گونه ای قلم زده است که تماشای این منظره در بیداری دور از ذهن است.
این کوه ها به سبب رنگی بودنشان به ویژه رنگ مسی و زرد در شرایط نور مناسب و هوای گرم سوژه مناسبی برای عکاسی طبیعت به شمار می روند. در دنیا شاید چندین کوه به این صورت وجود دارد و امکان اینکه ثبت جهانی شوند زیاد است. هر از چند گاهی در میان این کوه ها آب راهه هایی به جریان در می آید که تابیدن نور خورشید در این آب راهه ها باعث انعکاس کوه ها در آب شده و می توانید در چنین شرایطی شاهد شگفت انگیزترین تصاویر طبیعت باشید.
مردم ساکن منطقه از دیرباز شاهد زیبایی های منحصر به فرد این کوه ها بوده اند و این عاملی تاثیر
گذار بر روی سنت ها و فرهنگ آن ها بوده است. یکی از سنت هایی که آن ها هر سال در عید نوروز و قبل از فرا رسیدن فصل بهار انجام می دادند این بود که با استفاده از خاک های رنگی و ترکیبی از آن ها خانه های خود را تزیین می کنند.
انجام این کار اغلب بر عهده خانم ها بوده است و بیشتر از رنگ قرمز استفاده می شده تا نشان دهنده نوروز باشد برای انجام این کار آن ها خاک را با آب مخلوط کرده و بر روی دیوار داخلی خانه خود لایه رقیقی از مخلوط را استفاده می‌کرده اند تا به استقبال عید نوروز روند. امروزه هم آثاری از این سنت در میان مردم باقی مانده و می توان خانه های خشتی ای در برخی از روستاهای آن پیدا کرد که با این خاک به زیبایی تزیین شده اند.
شهر ماهنشان مملو از مواد معدنی است و همین عامل سبب شده است که تعداد زیادی کارخانه با فعالیت های معدنی در آن احداث شوند. به گفته زمین شناسان علت این پدیده زیبا به ۱۵ میلیون سال قبل باز می گردد. در پروسه تشکیل کوه ها و حوضچه های قاره ای این منطقه رسوبات آهنی وجود داشت. تغییر املاح و نوع آن ها در رنگ رسوبات تثبیت و موجب تشکیل تپه های آلا داغ لار یا کوه های رنگی شده است. در واقع می توان گفت هر یک از رنگ های آن نشان گر یک ماده معدنی خاص می باشند برای نمونه رنگ سبز نشان از وجود ماده معدنی مس است که به دلیل کربناته شدن این گونه دیده می شود. رنگ قرمز آنها حاکی از شرایط اکسیدان و وفور اکسیژن به منظور ترکیب با اکسیژن است.