حمام میرلی

این حمّام در بافت قدیمی شهر زنجان ضلع جنوبی بازار پایین و در کوچه میر بهاء ، واقع گردیده است . ورودی بنا ، رو به شرق بوده و عرض آن ۲۰/۱ سانتی متر می باشد . بعد از ورودی نه پله که هر پله ۲۵ سانتی متر ارتفاع دارد ایجاد گردیده که به سربینه متّصل می شود . حدّ فاصل بین سربینه و ورودی دربی چوبی تعبیه شده است .

سربینه :

فضائیست ۸ ضلعی به شکل مربّع که ورودی به آن در گوشه شمال شرقی واقع شده است. در مرکز آن حوض ۴ ضلعی مستطیل شکلی قرار دارد و درست در بالای این حوض در مرکز سقف گنبدی شکل بنا ، نورگیر بزرگ دایره ای شکل تعبیه شده است .کف سربینه با سنگ مرمر سفید مربّع شکل در ابعاد ۱۵*۱۵ سانتی متر پوشیده شده و در ضلع غربی خود ورودی کوچکی دارد که به اتاق کوچکی بامساحت حدوداً هفت متر مربع راه پیدا می کند . این قسمت قبلاً موتور خانه بوده و امروزه خشک کن می باشد. دور تا دور سربینه را کمدهای آهنی و چوبی ایجاد کرده اند و سقف سر بینه با سیمان سفید رنگ و بدون تزئینات پوشیده شده است . در گوشه جنوب شرقی , میاندر و ورودی به گرمخانه تعبیه گردیده است .

 

میاندر :

این قسمت با دو پله به سمت پائین ایجاد گردیده و به صورت یک فضای تقریباً مربّع شکل می باشد ؛ دارای دو ورودی بوده : یکی به گرمخانه که در ضلع غربی است راه دارد و دیگری به سرویس بهداشتی که به دو قسمت تقسیم شده است و در ضلع شرقی قرار دارد . در پای ورود به میاندری حوض آبی جهت رعایت بهداشت ایجاد گردیده است .

 

گرمخانه :

گرمخانه فضائیست بشکل مربّع مستطیل با چهار ایوان در چهار جهت اصلی . ورودی به گرمخانه در گوشه شمال شرقی آن بوده و بعد از یک پله تقریباً کوتاه , به کف اصلی گرمخانه می توان گام گذاشت . روبروی ورودی گرمخانه ، در گوشه شمال غربی , ورودی که به سه دوش راه دارد تعبیه گردیده است که از آنها به عنوان خلوتی نیز استفاده می شود . در ضلع غربی گرمخانه ایوانی وجود داردکه حدوداً سه متر عمق دارد و شش دوش را در خود جای داده استدر ایوان ضلع جنوبی نیز دو دوش در طرفین ایوان قرار دارد و در مرکز آن حوض آب و روبروی آن نیز پنجره کنترل آب خزینه وجود داشته که امروز مسدود شده است . ایوان شرقی گرمخانه نیز در طرفین ضلع جنوبی خود دارای دو حوض آب می باشد و در مرکز این ضلع , ورودی به داخل محوطه ای با ابعاد ۲۷۰ * ۳۳۰سانتی متر قرار دارد . این قسمت قبلاً محلی برای تامین آب خزینه بوده است .گرمخانه در مرکز خود دارای سکویی بسیار کم ارتفاع می باشد که به عنوان جایگاه مشت مالی کاربرد دارد . کف گرمخانه با موزائیک فرش گردیده و سقف آن نیز گنبدی شکل و گنبد مرکزی دارای نورگیر مربّع شکلی در مرکز خود می باشد . علاوه بر این نور گیر ۴ نورگیر دیگر روشنایی این قسمت از حمّام را تامین می کنند .

 

تزئینات بنا :

 سقف بنا ساده و از سیمان سفید پوشیده است , ولی ازاره های آن در گرمخانه از کاشی های منقوش به نقوش گل و گیاه و هندسی تا ارتفاع ۲ متری پوشیده شده است . اطراف دهانه ورودی به سربینه نیز از تزئینات چوب بری شده برخوردار است . کف بنا با سنگ مرمر و یا موزائیک پوشیده گردیده و احتمالاً سقف بنا از ابتدا تا به امروز بدین شکل بوده است .

 

سیستم آبرسانی :

 آب حمّام از یک چاه آب تأمین می شده است . آب با استفاده از دلو بالا کشیده و به داخل حوضچه ای ریخته می شده و از آنجا از طریق لوله های سفالین به حوضچه دیگری در داخل گرمخانه ( اتاق کوچک در گوشه جنوب شرقی گرمخانه ) ریخته می شده و به هنگام نیاز و ضرورت از آنجا به داخل خزینه هدایت می گردیده است .

 

سیستم گرمایش و مواد گرمازا :

 آب گرمابه از طریق فضولات حیوانی حرارت دیده و به مصرف می رسیده است . البته گاهی نیز از نفت سیاه و گازوئیل برا ی شدت بخشیدن به گرمای موجود استفاده می شده است ولی فضولات حیوانی عامل و ماده اصلی گرمایش آب بوده است .

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا