مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا)
مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) یکی از مساجد ساخته‌شده داخل بازار زنجان هست.مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) در بافت تاریخی و قدیم بازار شهر زنجان و در بازار بالا قرار دارد.حس خوب پیاده‌روی در بازار و گه گاه خرید از یک بازار قدیمی می‌تواند به جذابیت‌های گردشگری و خرید ما بیفزاید. در زمان‌های گذشته برای رفاه حال بازاریان و مردم آن زمان در داخل بازار حمام و مساجد نیز ساخته می‌شد.این مسجد نیز در داخل بازار زنجان و در بازار بالا ساخته‌شده است.مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) شامل معماری از زمان زندیه تا زمان قاجار می‌باشد.در این پست سعی شده تا توضیحاتی در مورد نوع معماری مسجد، تحولات درگذر زمان و سازنده و محل قرارگیری ارائه شود.
آدرس مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا)
برای بازدید از مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) می‌بایست از چهارراه انقلاب زنجان به سمت سبزه‌میدان برویم. تقریباً ۵۰۰ متر پایین‌تر از چهارراه انقلاب به سمت سبزه‌میدان نرسیده به کوچه سید فتح‌الله کوچه‌ای بانام (کوچه باشگاه) در سمت چپ ما قرار دارد. وارد کوچه باشگاه می‌شویم. پایین‌دست کوچه وارد بازار می‌شویم در سمت راست ما مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) قراردارد. این مسجد در نزدیکی بازار زنجان و نزدیک مسجد سید فتح‌الله و مسجد جامع زنجان قرار دارد.
مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) واقع در راسته صندوق سازان در بافت تاریخی و قدیم بازار شهر زنجان بازار بالا قرار دارد این مسجد و مدرسه ازجمله آثار ارزشمند تاریخی و مذهبی هست که از زمانزندیه و قاجار برجای‌مانده است.
سازنده مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا)
ازجمله مساجدی که صدق جامع بر آن می‌شود مسجدی است که در سال ۱۱۷۳ هجری قمری توسط حاجی پیر ولی نامی بناشده و چون ملا محمدعلی حجت زنجانی معروف به بابی آن را تعمیر کرده اکنون به مسجد ملا محمدعلی مشهور است.
مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) از زندیه تا قاجار
مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) بیش از دو قرن هست که بنای اولیه و نخستین آن به عصر زندیه بازمی‌گردد.در عهد ناصری (ناصرالدین‌شاه قاجار) این مسجد مدرسه در اختیار ملا محمدعلی حجت زنجانی قرار گرفت.ازاین‌رو این مسجد در میان عامه مردم به مسجد بابی‌ها یا مسجد ملا معروف هست.تنها کتیبه برجای‌مانده از این اثر که به‌عنوان سند مکتوب واجد ارزش فراوانی است کتیبه‌ای است از سنگ مرمر سفید که به خط نسخ در قالب شعر نام بانی و تاریخی ساخت بنا را چنین بیان می‌کند.ح
حاجی ابن على بوقت شباب ساخت این مسجد از برای ثواب
سال تاریخش از خرد جستن الف سبعین ثـــلاث داد جـــــواب
سنگ‌نوشته فوق در قدیمی‌ترین و نخستین صحن ستون‌دار مسجد در قسمت محراب به‌دست‌آمده، مسجد و مدرسه ولیعصر (عج) ازجمله مساجدی به سبک چهل‌ستونی یا بومی یا عباسی هست و دارای میان سرای مستطیل شکل است.
مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) درگذر زمان
مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) ازجمله مساجد منحصربه‌فردی است که در طول تاریخ خود به فراخور نیاز زمان توسعه و گسترش‌یافته و ازاین‌رو ما شاهد وجود شبستان‌های متعددی به‌عنوان صحن مسجد در جوار هم هستیم. این بنا در مجموعه ثبتی بازار زنجان قرار دارد.
مسجد و مدرسه ولیعصر (عج الله تعالی فرجه) (مسجد ملا – چوقور مچید) که توسط ملامحمدعلی معروف به باب ساخته‌شده و پایگاه بابیان در وقایع دوران ناصرالدین‌شاه بوده است. مسجد ولیعصر (عج) در راسته صندوق سازان (یوخاری بازار) و در بافت قدیمی شهر زنجان واقع‌شده است. این مسجد توسط حاجی پیر ولی ساخته‌شده و فردی به نام ملا محمدعلی حجت زنجانی معروف به بایی آن را تعمیر کرده و پیش‌نماز آنجا بوده است. بنای اولیه این مسجد در دوره زندیه ساخته‌شده و در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار این مسجد در اختیار ملا محمدعلی حجت زنجانی قرارگرفته است و به همین علت این مسجد در میان مردم به مسجد بابی‌ها معروف است.
نوع معماری مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا)
مسجد ولیعصر زنجان (مسجد ملا) ازجمله مساجدی به سبک چهل‌ستونی یا بومی یا عباسی می‌باشد.و دارای میان سرای مستطیل شکل است.حجره‌های آن در دوطبقه با معماری خاصی ساخته‌شده است و کف مسجد آن بسیار پایین‌تر از حیاط مدرسه است.این مسجد که به سال ۱۳۴۷ هجری شمسی توسط حاج ابوالفضل زنجانی تعمیر و مرمت گشته بود، مجدداً بعد از انقلاب اسلامی و در سال‌های اخیر موردبازسازی قرارگرفته است.
