مشاهیر زنجان
خاندان میرزایی ها که در زنجان بودند
یکی از اصیل ترین خاندان سادات زنجانکه روزگارانی دراز هر زنجانی ای وقتی میخواست سوگند یادنماید با نام ایشان به جدشان سوگند میخورد ، خاندان میرزایی های زنجان است.
درباره علت آمدن این خاندان به زنجان نوشته اند : که شاه اسماعیل صفوی در پی رسمی کردن مذهب شیعه در کشوراز مرحوم شیخعلی بن عبدالعالی کرکی ، معروف به محقق ثانی و محقق کرکی ، بارها درخواست نمود که بکشور ایران بیاید ولی محقق نمی پذیرفت تا اینکه در زمان سلطنت شاه طهماسب صفوی (۹۸۴-۹۳۰ ه.ق) تجدید مطلع شد.
محقق این بار پذیرفت و همراه با جمعی از علمای بزرگ عصر به ایران آمد از جمله برهان الدین بن سید شاهی بود که زنجان را به ایشان اختصاص داد.
سید امیر محسن جد میرزایی ها و موسوی های زنجان و اصفهان از تلامیذ مرحوم ملامحمد باقر مجلسی ، صاحب بحار الانوار (متوفی۱۱۱۰ ه.ق) و از اعلام علمای عصر و فضلای دهر بوده اند.
در اواخر سلطنت شاه سلطان حسین صفوی در انقلاب افغان ها محمود افغان اموال سید محسن را به غارت برده و خانه و عمارتشان را بطعمه آتش میکشد .
عمارت این جد مرحوم ، سالهای متمادی به همان حال باقی می ماند ، این میرزا ابوالقاسم (معروف به میرزا) آن خانه را تعمیر می نماید و خانه مذکور همچنان در ید اختلاف سید مرحوم است.
نوه سید محسن ، یعنی سیدمحمدکاظم فر عتبات عالیات را در پیش میگیرد و به محضر درس مرحوم آقای سیدعلی صاحب ریاض در آمده ، تااینکه به مقام اجتهاد نائل میشود و درسی و سه سالگی به تاریخ ۱۲۳۲ ه.ق در زنجان وفات می یابد که از وی دوفرزند ذکور : مرحوم سیدابوالقاسم معروف به میرزا (جدمیرزایی ها) و مرحوم سیدمحمد باقر (جدموسوی های زنجان) باقی می ماند . مزار وی در کنار پسرش واقع در مقبره میرزایی است.
شیخ اشراق (شیخ شهاب الدین سهروردی)
حکیم و فیلسوف بزرگ ایرانی که نام کاملش (ابوالفتوح یحیی ابن حبش) است در شهر سهرورد (از توابع شهرستان خدابنده) نزدیکی زنجان در سال ۵۴۹ ولادت یافت.
او حکمت و اصول را در شهر مراغه و تبریز نزد شیخ مجدالدین جیلی آموخت و در علوم حکمی و فلسفی سرآمد عصر خود گردید و با بهره گیری از قدرت هوش بالا و ذهن نقاد و نیک فهمی اش بر بسیاری از حقایق دسترسی پیدا کرد چون در بسیاری از موارد با نظر قدما مخالفت می کرد، و در اصطلاحات خود از الفاظ و اصطلاحات دینی زرتشتی بسیار استفاده می کرد.
متعصبان قوم او را متهم به کفر و الحاد کردند و علمای حلب خون او را مباح شمردند و در نهایت موفق شدند فرمان قتل او را از فاتح نامدار جنگهای صلیبی سلطان صلاح الدین ایوبی دریافت کنند و سرانجام او را در سال ۵۸۷ درس ۳۸ سالگی به قتل رساندند.
شیخ شهاب الدین بزرگ ترین فیلسوفی است که حکمت اشراق در آثار فلسفی او به حد کمال رسید و به همین خاطر او را شیخ اشراق لقب دادند او از بزرگترین مدافعان حکمت خسروانی در اسلام است و در واقع بنیانگذار حکمت اشراق است شیخ اشراق معتقد بود که حکمت خسروانی توحید است و حکمای خسروانی همگی موحد بودند.
شیخ با اینکه زنده کننده حکمت خسروانی است اما هیچ کجا از حکمت یونانی روی بر نمی تابد او فلسفه نور (اشراق) را از حکمای خسروانی آغاز کرد و افلاطون را تحت تاثیر حکمای خسروانی می دانست و معتقد بود که حکمت از حکمت خسروانی آغاز می شود.
به نظر سهروردی نور عالم را روشن می کند و در شعله نور محمدی (ص) به کمال می رسد اما شنیدن این حرفها برای گوش مردم زمان او بسیار سنگین و ثقیل می رسید و به او لقب ملحد و زندیق دادند و ریختن خونش را حلال دانستند .
مجموعاً ۴۹ کتاب و رساله به زبان فارسی و عربی به شیخ اشراق نسبت داده اند که مهمترین آنها عبارتند از حکمت الاشراق التلویحات، مقاومات المشارع و المطارحات، رساله العشق، رساله آواز پر جبرئیل، رساله عقل سرخ، صفیر سیمرغ و رساله یزدان شناخت می باشد.
آیت الله حاج سید موسی شبیری زنجانی
زندگینامه
آیت الله حاج سید موسی شبیری زنجانی در سال ۱۳۴۷ هجری قمری در شهر مقدس قم در بیت فقاهت و تقوی و در دامن مادری پارسا چشم به جهان گشودند. ایشان در این بیت وتحت توجهات والد عظیم الشأنشان تربیت شده و پس از گذراندن تحصیلات ابتدائی ، مقدمات و ادبیات را به پایان رساندند.
تحصیلات عالی
ایشان از محضر والد معظمشان، آیت الله محقق داماد و آیت الله بروجردی دانش فقه و اصول را فرا گرفتند.
والد معظم ایشان آیت الله حاج سید احمد زنجانی سال‌ها در مدرسه فیضیه قم اقامه نماز جماعت می نمودند و بسیاری از بزرگان حوزه از جمله امام خمینی ـ ره ـ در نماز ایشان شرکت می کردند.
آیت الله حاج سید موسی شبیری زنجانی چندین سال است که به جای والد معظم خود در شهر مقدس قم در مدرسه فیضیه و حرم مطهر حضرت معصومه ـ س ـ اقامه نماز جماعت می نمایند.
سوابق تدریس
آیت الله شبیری زنجانی یکی از افاضل و مدرسین نام‌آور حوزه علمیه قم می‌باشند. ایشان در حوزه علمیه قم به فضل و فضیلت مشهور و به متانت و دقت نظر موصوف می‌باشند.
ایشان تقریرات و دروس اساتید خود را به رشته تحریر در آورده و مطالعات متنوعی نموده‌اند و اطلاعات عمیق و دقیقی دارند. آیت الله شبیری زنجانی تألیفات عدیده ای در رشته های علوم دینی دارند.
مطالعات رجالی این استاد برجسته زبان‌زد دانشمندان شیعه می‌باشد. شیوه درس خارج فقه ایشان نیز تکیه بر مباحث رجالی، علاوه بر دقت در متن و دلالت روایات است.
نشانی دفتر ایشان قم، بلوار بهار، کوچه ۶ می باشد.
آیت‌الله حسین دین محمدی زنجانی
تولد شیخ:
این چهره درخشان،شاخص، تابناک ،استاد مسلم و زاهد و عارف در سال ۱۲۹۲ هجری قمری در شهر زنجان متولد شد.
پدرش حاج فتحعلی از تجار معروف ومتدین شهر و مورد احترام مردم بود. او مدتهای زیادی از داشتن اولاد محروم بود.
روزی برای زیارت مرقد مطهر امام رضا(ع) به مشهد مقدس عزیمت می نماید و بعد از زیارت متوسل به آنحضرت شده و بعد از دعا و توسل در یکی از رواقها می خوابد. در خواب امام رضا(ع) را میبیند و به ایشان عرض می کند:« یا مولا من نمی دانم مرتکب چه گناهی شده ام که صاحب فرزند نمی شوم»
حضرت در خواب یک چیزی به ایشان میدهد و می فرماید: «این مال ماست،مواظب باش» بعد از برگشت از مشهد مقدس مدتی می گذرد و فرزندی متولد میشود که نامش را حسین می گذارند.
پدرش بمناسبت تولد فرزندش مجلس جشنی میگیرد و به سفارش امام عمل کرده و از همالن لحظات اولیه از حسین مراقبت می نماید.
تحصیلات شیخ
شیخ حسین دین محمدی به تشویق پدرش تحصیل علوم اسلامی را از سن ۱۰ سالگی شروع نموده و با استعداد عجیبی که داشته است خیلی سریع مقدمات را طی کرده و به مرحله ی سطح علیه در تحصیلات علوم اسلامی می رسد.
استادان ایشان در زنجان آخوند ملاقربانعلی زنجانی و میرزا عبدالرحیم فقاهتی بوده اند. درحدود ۲۶ سالگی عازم نجف اشرف می شود. مقدمات سفر ایشان مهیا گشته و در سال ۱۳۱۸ هجری قمری به عتبات عالیه هجرت می نماید.
۲۰سال از محضر آیات عظام:۱-سیدکاظم طباطبائی یزدی صاحب کتاب معروف عروه الوثقی ۲- شیخ محمدکاظم خراسانی صاحب کتاب کفایه الاصول ۳- شیخ الشریعه اصفهانی نمازی;استفاده نموده و به مرحله اجتهاد می رسد.
در طول سالیان درازی که در عتبات عالیه ساکن بوده اند ضمن تقویت روحیه استنباط و اجتهاد به خودسازی و صفای درون هم مشغول بوده اند. به طوری که وقتی در سال ۱۳۳۲ هـ .ق به دیار خودش شهر زنجان مراجعت می نماید. یکی از اورع عالمان زمان خودش بود.
