گیوه بافی

درباره صنعت گیوه بافی اطلاعات کمی در دسترس می باشد. البلخی تاریخ نویس معروف در سال ۱۱۰۵ میلادی متذکر می شود که غندیجان فارس در صنعت گیوه بافی مشهور بوده است. در سال ۱۳۴۰.م که مستوفی جغرافیانگار از آنجا بازدید کرده می نویسد که پیشه گیوه بافی در اوج تکامل بوده است. زیباترین رویه گیوه در آباده، میان راه اصفهان و شیراز، بافته می شد. در شهر زنجان نیز گیوه بافی و استفاده از گیوه از سالها پیش متداول بوده است. در مناطقی که گیوه بافی در آنجا رواج دارد بافت گیوه و طرح و نقوش بکار رفته در آن متفاوت می باشد. مثلاً در بافت گیوه زنجان با یک بار قلاب زدن و نخ رد کردن یک گره ایجاد می شود ولی در بافت گیوه کرمانشاه با ۳ بار قلاب زدن یک گره ایجاد می شود. شیوه بافت گیوه: رویه گیوه را خانمها با سوزن گیوه بافی و نخ پنبه ای محکم و دولا به سبک دوختی که روی لحاف می دهند، می بافند. منتها در این جا پارچه ای وجود ندارد. گیوه باف از بالای رویه گیوه یا چند رج که دور سر نخ بافندگی می اندازند آغاز می کند، و سپس ردیفهای پشت سرهم به آن اضافه می کند و آن را به تدریج از اطراف توسعه می دهد. وقتی طول مورد لزوم به دست آمد و به اندازه کافی بافته شد پاشنه آن را آغاز می کند. پس از اینکه پاشنه را درست کرد، قسمتی که تا حال بافته به شکل دایره درآورده و دوازده ردیف دور این دایره می بافد و بدین ترتیب قسمت قوزک گیوه درست می شود. بافتن یک رویه گیوه با نخی که ضخامت آن متوسط است در حدود دو روز طول می کشد. بهترین گیوه های آباده از نخ ظریف پنبه ای دولا بافته شده، و نقشهای هندسی زیبایی که سوراخهای کوچکی به هنگام بافت در آن درست شده، دارد. بافت این نوع گیوه ها زمان بیشتری می برد. زیره گیوه های بافت کرمانشاه از نخ پنبه ای می باشد که نخها را کوبیده و زیره بسیار ضخیم و محکمی درست می کنند که ساخت آن توسط مردان انجام می گیرد. سپس زنان بافنده روی همان زیره، از لبه های آن شروع به بافت کرده و رویه گیوه را می بافند. شیوه بافت گیوه که در زنجان مرسوم است به این شکل می باشد که پایه(کَمه) گیوه به صورت جداگانه بافته شده، سپس رویه را از نوک آن روی کَمه می بافند و ادامه می دهند و بعد کناره های آن را نیز در دو طرف ادامه داده و در پشت پاشنه کناره ها را به هم وصل می کنند. نوع دیگری از گیوه زنانه که در چند ساله اخیر بافته می شود، توسط نخ ابریشمی و قلاب می باشد. ابتدا رویه را از نوک آن شروع به بافت می کنند تا به اندازه دلخواه دربیاید، سپس رویه را به ۳ قسمت تقسیم کرده از دو طرف کناره ها را بافته و ادامه می دهند تا کناره های گیوه به اندازه دلخواه بافته شود. در پشت پاشنه کناره ها را به هم وصل می کنند. گیوه های زنانه ابریشمی در رنگهای مختلف و متنوع بافته می شود. ابزار گیوه بافی: قلاب- نخ پنبه ای