روستای ویر سلطانیه
روستای ویر یکی از روستاهای قدیمی و تاریخی استان زنجان است که آثار تاریخی بر جای مانده حاکی از آن است که این روستا در گذشته اهمیت و موقعیت درخور توجهی داشته است. این روستا از جنوب شرقی به کوه کنگ دره و از جنوب غربی به کوه ساری داش محدود می‌شود. این روستا در ارتفاع ۱۹۲۵ متری از سطح دریا واقع شده است. معبد داش‌کسن نیز در نزدیکی این روستا واقع شده است.
روستای تاریخی ویر از توابع شهرستان سلطانیه و در فاصله ۱۵ کیلومتری جنوب شهر سلطانیه قرارگرفته است. مردم روستای ویر مردمی خون گرم و مهربان و با قدمت تاریخی طولانی هستند. مردم این روستا به زبان آذری سخن می‌گویند. آثار تاریخی برجای‌مانده حاکی از آن است که روستای ویر، درگذشته اهمیت و موقعیت مهمی برخوردار بوده.مناظر دیدنی اطراف این منطقه شامل دو کوه می‌باشد. مناظر اطراف این روستا عبارت‌اند از کوه کنگ و کوه ساری داش (کوه سنگ زرد) که از جنوب شرقی به کوه کنگ دره و از جنوب غربی به کوه ساری داش محدود می‌شود؛و رودخانه‌ای که از این روستا می‌گذرد.بناهای مسکونی روستای ویر در دو طرف رودخانه پدید آمده و توسعه‌یافته‌اند.
یکی از اعجاب‌انگیزترین غارهای قدیمی ایران، به نام غار داش‌کسن مشتمل بر مجموعه سه غار نسبتاً عمیق در نزدیکی این روستا قرار دارد.طول این غار ۴۰۰ متر و عرض آن ۵۰ تا ۳۰۰ متر است.بر اساس فرضیه‌ای، مجموعه غارهای «داش‌کسن» به دوره‌های ساسانی و ایلخانی تعلق دارد.ارتفاع روستای ویر از سطح دریا حدوداً ۱۹۲۵ متر می‌باشد.آب‌وهوای روستای ویر، در فصول بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد است.
زراعت، باغبانی و دامداری درآمد اکثر مردم این روستا محسوب می‌شود.رودخانه هم‌جوار روستا، موجب توسعه باغ‌ها و مزارع پیرامون روستا شده است.گندم، جو، فرآورده‌های لبنی و انواع میوه، عمده‌ترین محصولات تولیدی این روستا هستند.
بافت مسکونی روستای ویر، شکل خطی یا زنجیره‌ای دارد.جنس مصالح ساختمانی خانه‌های آن غالباً از خشت و گل است.سقف خانه‌ها مسطح می‌باشد و به‌وسیله تیرهای چوبی و اندود گل رُس پوشیده شده‌اند.پی‌ها و دیوار خانه‌ها به‌ویژه خانه‌های قدیمی برای کنترل گرما و سرما و استحکام بنا،ضخیم هستند.
در تزیین داخل واحدهای مسکونی قدیمی از نوع گل‌سفید استفاده می‌شود.ساخت خانه‌های جدید با استفاده از مصالح مقاوم‌تری انجام می‌گیرد.کوچه‌های روستا، پرپیچ‌وخم و پرفرازونشیب است. این کوچه‌ها فاقد عرض مساوی در طول مسیر هستند.و غالباً به رودخانه منتهی می‌شوند.ساختمان‌های مجاور رودخانه به‌صورت صخره با ساحلی رودخانه پیوند خورده و حالت پلکانی دارند.
استقرار کوهپایه‌ای همراه با باران‌های فراوان موجبات حاصلخیزی مراتع و سرسبزی باغات را در فصول بهار و تابستان فراهم نموده است.ارتفاعات کنگ دره در دو کیلومتری جنوب شرقی، ساری داش در دو کیلومتری جنوب غربی و چشمه شاه بلاغی در نزدیکی روستا، به همراه رویش انواع گل‌های خودرو و رنگارنگ در فصل بهار، چشم‌اندازهای دل‌انگیزی به روستای ویر می‌بخشد.
هر روستایی صنایع‌دستی و سوغاتی‌های منحصربه‌فرد خود رادارند. صنایع‌دستی مردم روستای ویرهم عبارت‌اند از انواع زیراندازهای قالی، گلیم و جاجیم که با طرح‌های زیبا تولید و به بازار عرضه می‌شود.این نوع دست‌بافت‌ها به دست‌زنان هنرمند بافته می‌شوند. در صورت رسیدگی مسئولین محترم این بافت‌ها قابل صادرات نیز می‌باشند.به دلیل قرار گرفتن روستای ویر در یک منطقه کوهستانی سرد موجب بافت انواع جوراب پشمی،شال‌گردن و کلاه شده تا نیازهای پوشش و البسه خانواده‌ها را فراهم کند.فرش‌های بافت این روستا نقوشی ساده و زیبا دارد.
از انواع غذاهای محلی روستای ویر می‌توان به آبگوشت با دوغ، انواع کباب و آش اشاره کرد. حتما برای یک بار هم که شده صفر به این روستا را امتحان کنید.