آرامگاه میرزا عبدالله
مربوط به دوره قاجاریه بوده که متعلق به میرزا عبدالله فرزند میرزا ابوالقاسم مجتهد زنجانی است که پدر میرزا عبدالله در عصر ناصری در قلع و قمع کردن بابیت نقش موثری ایفا کرده است .
آرامگاه میرزا عبدالله :
۱ – موقعیت طبیعی : این آرامگاه در سمت غربی بافت قدیم زنجان قرار گرفته است .
۲ – موقعیت فعلی: این بنا در سمت شمالی خیابان امام نرسیده به میدان ۱۵ خرداد در داخل کوچه رضائی در فاصله ۲۰ متری سمت شمال شرقی مقبره میرزا ابوالقاسم واقع گردیده است.
۳ – تاریخچه بنا: بنا مربوط به دوره قاجاریه بوده که متعلق به میرزا عبدالله فرزند میرزا ابوالقاسم مجتهد زنجانی است که پدر میرزا عبدالله در عصر ناصری در قلع و قمع کردن بابیت نقش موثری ایفا کرده است.
۴ – مشخصات بنا: این بنا شامل قسمتهای زیر می باشد ۱. ورودی اصلی: که در ضلع جنوبی واقع شده است. ۲. فضای آرامگاه: در وسط ضلع شمالی محوطه, آرامگاه میرزاعبدالله احداث گردیده است که از دو قسمت شمالی و جنوبی تشکیل شده است. ۳. اتاقهای الحاقی: در دو سمت شرقی و غربی آرامگاه و با خشتهای خام بنا گردیده اند. ۴. حیاط آرامگاه: دارای فضایی بالغ بر ۴۳۰ متر مربع و کف سنگفرش و درخت تنومندی که بر ضلع شرقی حیاط سایه افکنده است .
۵ – نوع بهره برداری و خصوصیات بارز بنا: این بنا در حال حاضر توسط اداره کل میراث فرهنگی برای ایجاد موزه بازسازی مرمت و آماده گردیده است و عملاً بهره برداری خاصی از آن نمی شود. از خصوصیات بارز بنا می توان به گنبد دو پوش, کاشیکاری زیر گنبد, تزیینات نمای جنوبی و قرار گیری آن در مجاورت آرامگاه میرزا ابوالقاسم اشاره کرد.
۶ – عوامل تزیین شده و نوع آنها : تزیینات بنا شامل نماسازی جنوبی آرامگاه با آجر قالبی ، ساخت دربهای چوبی زیبا متناسب با قوس خنچه پوش کند , نورگیر جنوبی گنبد، مقرنسهای گچی بکار رفته در ایوان ورودی اصلی ، اجرای قوسهای متمایل به کلیل و تعبیه گوشواره های زیبای آجری در فضای زیر گنبد که با کاشی سبز رنگ محدود شده اند نام برد.
۷ – نحوه مالکیت بنا: در حال حاضر این بنا به در اختیار اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان میباشد.
۸ – اقدامات انجام شده در بنا: قسمت اصلی فضای آرامگاه در دهه های گذشته مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته و با توجه به دستبرد سنگ قبرهای این بنا قبور موجود با پوشش کاشی مشخص گردیده است.
۹ – توضیح ضروری و اختصاصی بنا: ورودی آرامگاه در ابتدا به صورت پنج ضلعی با چهار ایوان و یک ورودی اصلی بنا گردیده بود که در حال حاضر دو ایوان جانبی و سر در ورودی اصلی تخریب شده اند. گنبد آرامگاه در ضلع جنوبی دارای نورگیری مشبک بوده که بعد از مرمت به صورت کور درآمده است. اتاقهای الحاقی بنا در حال تخریب کلی می باشند و قسمتهایی از سردر ورودی به آرامگاه نیز در حال تخریب است .