آیت الله سید محمد حسینی زنجانی، عالم مردمی و دوست داشتنی زنجان
متولد: فروردین ماه سال ۱۳۲۶ شمسی در شهر قم.
پدر وی مرحوم سید عزالدین حسینی زنجانی از شاگردان سید محمد حجت کوه‌کمری و سید حسین بروجردی در فقه و اصول و از شاگردان رهبر کبیر انقلاب امام خمینی (ره) و علامه سید محمد حسین طباطبایی در فلسفه بود.
آیت الله سید محمد حسینی زنجانی در کودکی همراه پدر خود به زنجان برگشت و مقدمات و سطوح اولیه دروس حوزوی را نزد پدر و در حوزه علمیه زنجان فراگرفت. در سال ۱۳۴۳ به قم عزیمت کرده و بخش عمده سطوح عالیه را نزد مرتضی بنی فضل و سید ابوالفضل موسوی تبریزی تحصیل کرد. در اواخر سال ۱۳۴۵ به جهت فعالیت‌های انقلابی و انتقال پیام‌ها و مسائل مربوط به نهضت آیت الله العظمی روح‌الله خمینی(ره) به پدر خود از طرف ساواک مورد تعقیب قرار گرفت و مجبور به ترک شهر قم شد.
وی پس از ترک قم، به شهر مشهد رفته و بخش دیگری از سطوح عالیه را نزد سید ابراهیم علم الهدی سبزواری و غلامرضا نمائی تحصیل کرد. پس از اتمام دروس سطح، در دروس خارج فقه و اصول سید محمدهادی میلانی، سید ابراهیم علم الهدی سبزواری و سید عزالدین حسینی زنجانی حاضر شد و مدت طولانی از دروس این سه فقیه بهره‌مند گردید؛ و سپس به قم بازگشته و به مدت شش سال در درس خارج اصول حسین وحید خراسانی حضور یافته و از دروس او بهره‌مند گردید.
او در فلسفه عمدتاً از دروس پدر خود بهره برده و «شرح منظومه» حکیم سبزواری و «نهایه الحکمه» سید محمد حسین طباطبایی را نزد عزالدین حسینی زنجانی تحصیل کرد.
تدریس و فعالیت‌های علمی و اجتماعی
حسینی زنجانی پس از اتمام تحصیلات به زنجان برگشته و به نیابت از پدر خود تولیت مسجد و مدرسه سید را به عهده گرفته و در مسجد جامع زنجان (مسجد سید) به اقامه نماز و سخنرانی و بیان احکام شرعی پرداخته و حوزه علمیه سید را مطابق برنامه مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه فعال کرده و طلاب علوم دینی از سطح هفت تا سطح ده تحت مدیریت وی در این حوزه مشغول تحصیل هستند.
وی در حوزه علمیه زنجان یک دوره «کفایه الاصول»، یک دوره کامل خارج «کتاب الصوم»، یک دوره کامل خارج «کتاب الخمس» و یک دوره کامل خارج «کتاب الحج» را بر مبنای جواهر الکلام (مجموعاً به مدت پانزده سال) و تفسیر قرآن (به شیوه‌ای نو و بر اساس ترتیب نزول سوره‌ها) تدریس کرده‌است.
هجرت به مشهد
وی پس از درگذشت سید عزالدین حسینی زنجانی و به درخواست جمعی از روحانیون حوزه علمیه مشهد و همچنین عده‌ای از مقلدین پدرش و مردم مشهد به این شهر هجرت کرده و در آنجا فعالیت‌های علمی و اجتماعی خود را پی گرفته‌است و فعلاً درس خارج فقه او در مدرسه خویی در مشهد برقرار است.
انتشار منتخب رساله توضیح المسائل
حسینی زنجانی پس از گذشت مدتی از درگذشت پدرش و بنابر درخواست عده زیادی از اهالی زنجان و مشهد اقدام به انتشار رساله عملیه نمود. چاپ اول منتخب رساله توضیح المسائل وی در دی ماه ۱۳۹۲ شمسی بوده و تاکنون به چاپ چهارم رسیده‌است. این در حالی است که شاگردان و نزدیکانش او را چندین سال است که به عنوان مجتهد و فقیه می‌دانستند حتی در زمان حیات پدرش. وی از سید ابراهیم علم الهدی سبزواری (شاگرد برجسته و صاحب اجازه از سید محمدهادی میلانی)، سید محمدباقر شیرازی، عبدالکریم حقیقت ارسنجانی، فاطمی ابهری و پدرش سید عزالدین حسینی زنجانی اجازه اجتهاد مطلق دارد.
آثار و تألیفات
- رساله توضیح المسائل – چاپ چهارم – ۱۳۹۳.
- حکمت فاطمی – تحقیق و تحریر شرح خطبه حضرت زهرا (سلام الله علیها)، تألیف سید عزالدین حسینی زنجانی، چاپ سیزدهم، ۱۳۹۱.
- زیارت عاشورا (بیان آداب، برکات، شرایط زیارت و شرح فرازهایی از زیارت)، چاپ اول، ۱۳۸۳.
- اجتهاد مبین، پرسش‌ها و مباحثاتی در فقه استدلالی (به ضمیمه «رساله فی اعتبار سند زیاره العاشوراء»)
- مجموعه سخنرانی‌های سید محمد حسینی زنجانی (لوح فشرده)، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، ۱۳۹۲.
- تعارض الادله (تقریرات درس خارج اصول سید محمد حسینی زنجانی)، محمد الالوان، آماده انتشار.
- تعلیقه بر تحریر الوسیله، در دست تکمیل و آماده‌سازی.
- تفسیر نور العتره (تفسیر قرآن کریم بر اساس ترتیب نزول)، به صورت صوتی.
