مسجد میرزایی قائمی (میرزا مهدی) زنجان

مسجد میرزایی قائمی (میرزا مهدی) زنجان
مسجد میرزایی قائمی (میرزا مهدی) زنجان .مسجد میرزایی معروف به مسجد چهار محراب از قدیمیترین بناهای مذهبی شهرستان زنجان است. که در داخل شهر و در بازار پایینشهر زنجان (محله چاقوسازها) قرارگرفته است. بنای اصلی این مسجد که از نوع چهلستونی است.به دوران پس ازحمله تیمور گورکانی و قرن نهم هجری قمری تعلق دارد. در این پست سعی بر آن شده تا توضیحات مختصری در مورد مسجد میرزایی قائمی (میرزا مهدی) زنجان ارائه شود. این توضیحات در مورد معماری و تاریخچه ساخت این بنا می باشد. معماری این مسجد بعدها در اواسط دوره قاجار بهفرمان میرزا ابوالقاسم مجتهد معروف به میرزا تجدید بنا شد. و به نام مسجد میرزایی معروف شد.
مسجد میرزایی قائمی (میرزا مهدی) زنجان ازدوبخش قدیم وجدید تشکیلشده است. بخش نخست،به شبستان قدیم معروف است.
بخش دوم، مسجد جدیدی است که تقلید ناقصی از مسجد چهار ایوانی را به نمایش میگذارد.
این بخش از بین عناصرمسجدچهار ایوانی.صحن مرکزی.ایوانهای چهارگانه.حجرههای طلاب. وضوخانه و شبستان زنانه و مردانه را دارد.
شبستان مسجدبه دوقسمت مردانه و زنانه تقسیمشده است. سپس درحدفاصل آنها پنجرههای ارسی کار گذاشتهشده است.
محراب در چشمه وسطی ضلع جنوبی جای گرفته و در چشمههای دیگر نیز تکرار شده است.
درنتیجه این تکرارها در شبستان مردانه،۴ محراب پدید آمده است. بنا به قولی وجود چهارمحراب درشبستان اصلی تائید کننده حضور مذهبهای چهارگانه. (شافعی، حنبلی، مالکی و حنفی). در قرن نهم بوده به قولی دیگر هدف از ایجادمحرابها، تنها رعایت کامل اصل قرینهسازی بوده است.درهرحال به دلیل وجود همین محرابها این مسجد به مسجد چهار محرابها نیز معروف است.
ایوان ها و حجره های مسجد میرزایی قائمی (میرزا مهدی) زنجان
گرداگرد صحن مرکزی مسجد را حجرهها و ایوانهای چهارگانه بهطور قرینه پوشاندهاند.
تعداد آنها جمعاً ۱۴ واحد است و در سه طرف صحن قرار دارند.
درگاهی صحن با استفاده از کاشیهایی بارنگهای سفید. مشکی، فیروزهای، زرد و سبز. در طرح هندسی متنوع ساختهشدهاند.
طرفین ایوانهای چهارگانه با کاشیهای خشتی و طرح اسلیمی و هندسی زینت دادهشده است.
کاشیهای این مسجد متعلق به دوران قاجار است. به همین دلیل شباهت زیادی به کاشیهای مسجد جامع و مسجد خانم دارد.
بر سر در ورودی مسجد نیز کتیبهای به خط نستعلیق قرار دادهاند.