کاروانسرای گیلک (دبخلر) در شهر زنجان

کاروانسرای گیلک (دبخلر)  در شهر زنجان واقع شده است. کاروانسرای گیلک در محله قدیمی دباغ ها و در شرق کاروانسرای بهاریان واقع شده. این کاروانسرا از دو بخش کاملا مجزا که بخشی از آن بصورت قرینه در طرف دیگر خیابان توحید واقع شده است. این کاروانسرا برخلاف سایر کاروانسراهای این محل بیشتر انباری ها و حجره های آن با درب های چوبی قدیمی آن سالم باقی مانده است و ضرورت دارد تا به وسیله متولیان از تخریب این میراث جلوگیری به عمل آید.این کاروانسرا نزدیک به ورودی بازار زنجان از خیابان سعدی جنوبی است. .در این پست به معرفی کاوانسرای گیلک (دبخلر) پرداخته ایم. اطلاعاتی در مورد محل قرارگیری و معماری این کاروانسرا ارائه شده است.

سایر اطلاعات در مورد کاروانسرای گیلک (دبخلر)

متاسفانه هنگام بازدید نگارنده، صاحب آن اجازه هیچگونه عکسبرداری ندادند.اما براساس عکس های هوایی گوگل ارث و عکس هوایی سال ۱۳۳۵ کاروانسرای شمالی دارای حیاطی تقریبا مربع شکل است. که در اطراف آن اطاق ها ، حجره ها ، انبار و محل های برای نگهداری احشام ایجاد شده است.

معماری کاروانسرای گیلک (دبخلر)

کاروانسرای گیلک (دبخلر) با آجر ساخته شده و همه فضاها بصورت مستقیم به حیاط راه دارند.برای تأمین نور و روشنایی فضاهای داخلی پنجره ای کوچک در بالای درب های ورودی تعبیه شده است.همه درب های چوبی قدیمی هنوز سالم هستند.همه فضاهای نامبرده دارای پوشش چوبی به روش تیر ریزی هستند. دالان ورودی اصلی کاروانسرای شمالی گیلک در ضلع جنوبی این کاروانسرا قرار دارد که بطور مستقیم به خیابان توحید باز می شود. که در دو طرف این ورودی حجره های که امروزه به مغازه تبدیل شده اند وجود دارند همچنین حجره های ضلع جنوبی این کاروانسرا به مغازه های تبدیل شده که در آنها کالاها و خدمات گوناگونی عرضه می شود. این بخش دارای طول و عرض ۵۵*۶۵ متر می باشد.

در ضلع جنوبی خیابان توحید تقریبا بصورت قرینه کاروانسرای گیلک جنوبی قرار دارد که نقشه آن تقریبا شبیه به گیلک شمالی است. و از همان سبک پیروی کرده است. یعنی دارای حیاطی تقریبا مربع شکل است. که در اطراف آن اطاق ها، حجره ها و فضاهای انباری و محل نگهدارای احشام تعبیه شده است. امروزه فضاها و حجره های ضلع غربی و جنوبی حیاط سالم مانده فقط بخش های از سقف این حجره ها فرو ریخته است این سرا امروزه با کشیده شدن یک تیغه از وسط به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شده و دارای دو دالان ورودی در گذشته و حال در ضلع شمالی بوده است. تمام حجره های این بخش امروزه به مغازه های با کاربری های گوناگون تبدیل شده است. این بخش دارای دارای ابعاد ۶۷*۶۹ متر می باشد.

سخنی با خواننده عزیز:

مطالب مربوط به این پست برگرفته از کتاب ( کتاب مجموعه بازار بزرگ زنجان – زمینه ها و سیر تحولات فرهنگی، تاریخی – اجتماعی موثر بر شکل گیری آن – نویسنده و مولف : علی نور اللهی) می باشد. توصیه می شود برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد اماکن دیدنی و تاریخی بازار زنجان این کتاب را مطالعه فرمایید.